نمودهای عناصر سوررئال در شعر ده شاعر کودک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

چکیده

شعر کودک، متناسب با ویژگی­‌ها و نیازهای کودکان و بر اساس تخیل و عواطف مخاطبانِ کودک آفریده می­‌شود. این امر، زمینۀ خلقِ دنیا و احوالی را فراهم می­‌کند که به دنیای سوررئال و یا آنچه در آثار سوررئالیستی شکل می­‌گیرد، بی­‌شباهت نیست. در این پژوهش، قرابتِ ذهنیات و دنیای خیالِ کودکان و به تبع آن، نسبتِ فضا و عناصر شعر کودک با بعضی مبانی سوررئالیسم مورد بررسی قرار گرفته و ابعادِ استفادۀ ده شاعر از شاعرانِ کودک از مختصات و ظرفیت­‌های سوررئالیسم تببین و تشریح شده است. در این راستا، امکانات و قابلیت­‌های شاعرانه‌­ای که به آفرینش واقعیتی تازه و فراتر از واقعیتِ شناخته‌­شده در شعر شاعران این پژوهش انجامیده، شناسایی و تعریف گردیده است. نتایج پژوهش نشان می‌­دهد: کیفیتِ عینی­‌کردنِ تصاویر ذهنی و تغییرِ هویت و جایگاهِ اشیا، چگونگی ایجادِ زمینه برای نقش‌­آفرینی متفاوت و مغایر با واقعیت، هم­چنین، نحوۀ بهره­‌مندی از طنزِ نامتعارف و روایتِ خواب و رؤیا که وجوهی از سوررئالیسم هستند، در شعر شاعران این پژوهش، نمود و تجلی دارد. این امر، ضمن آنکه تمایل خودآگاه و ناخودآگاهانۀ این شاعران را به استفاده از قابلیت­‌های عناصر سوررئال آشکار می­‌کند، رویکردی است که زمینۀ به کارگیری تخیلی متناسب با ظرفیت و علائق کودکانه را در شعر کودک فراهم می­‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات