کنش خوانش مترجمان انگلیسی از نمادهای اشعار حافظ

حبیبی, پریسا; رمضانی, ابوالفضل

doi:10.30466/jispll.2025.55665.1016

کنش خوانش مترجمان انگلیسی از نمادهای اشعار حافظ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

پریسا حبیبی ¹ ^¶
ابوالفضل رمضانی ²

¹ فارغ التحصیل مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

² استادیار زبان و ادبیات انگلیسی گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

10.30466/jispll.2025.55665.1016

چکیده

اشعار حافظ از اواسط قرن هجدهم میلادی، توسط مستشرقان به جهان غرب معرفی شد و مترجمان بسیاری در صدد ترجمه و فهم این اشعار برآمدند و در این راه شیوه‌های متفاوت و مختلفی را آزمودند. جدای از میزان موفقیت مترجمان در انتقال مفاهیم شعر حافظ، خود ایشان جزو اولین مخاطبان اشعار حافظ در غرب بودند و چگونگی فهم و نوع برداشت آنان مسئله‌ای قابل توجه است. این مقاله اختصاصاً به نوع درک مترجمان مطرح غزلیات حافظ از نمادهای پرتکرار این اشعار بر اساس نظریۀ دریافت مؤلفه‌های نظریة دریافت پرداخته است. بر اساس نظریۀ دریافت هر متن ادبی در درون خود شکاف‌ها یا خلأهایی دارد که شاخصۀ متن ادبی در برابر سایر متون است. طبق این نظریه مخاطب در برخورد با این شکاف‌ها، آنچه را از متن دریافت کرده با آنچه در ذهن خود دارد، می‌آمیزد و این شکاف‫ها را پر می‌کند. نماد یکی از شکاف‌های معنایی قابل اعتنای اشعار حافظ است که بدون درک صحیح آن، فهم جهان‌بینی حافظ دشوار خواهد بود. در اینجا خوانش سه نماد شخصی و مهم حافظ (پیرمغان، رند، خرابات) را در ترجمه‌های مترجمان برجستۀ انگلستانِ قرون 19 و 20 مورد ارزیابی قرار گرفته و نتیجه‫ای که حاصل شده نشان از آن دارد که اکثر مترجمان انگلیسی در خوانش نمادهای اشعار حافظ خوانندگانی کنش‫گر بوده‫اند و با ترکیب داشته‏های ذهنی خود با عنصر نمادین در اغلب موارد فقط یکی از طیف‫های معنایی نماد را برجسته کرده‫اند و در اغلب موارد شکاف زیبایی‏شناسانۀ اشعار را از بین برده‏اند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

کلیدواژه‌ها